Ses, hece, kelime düzeyinde tekrar, uzatma, blok gibi birincil çekirdek davranışlar ile ikincil davranışların karakterize olarak görüldüğü bir konuşma bozukluğudur. Çoğunlukla konuşmanın erken dönemlerinde (2-5 yaşları arasında) başlar. Bu tür kekemeliğe gelişimsel kekemelik denir. Bu dönemde bulunan çocukların %80 i doğal iyileşme dediğimiz ve bu konuşma bozukluğunun kendiliğinden ortadan kalktığı bir sürece girer. Bu süreç için üst yaş sınırı 9 dur. 9 yaşına kadar kendiliğinden ortadan kalkmayan bir kekemelik öyküsü kronikleşir ve bireyin hayatı boyunca ona eşlik eder. Bir diğer kekemelik türü olan Nörojenik kekemelik ise herhangi bir kekemelik öyküsü bulunmayan bireylerde antipsikotik ilaç kullanımına, Travmatik Beyin Hasarına ve çeşitli nörolojik bulgulara bağlı olarak ortaya çıkan geç dönemde kendini gösteren bir kekemelik türlüdür. Nörojenik kekemeliğe bazen psikolojik travmalar da neden olabilir. Alanyazında buna dair olgu sunumları mevcuttur. 

Gelişimsel Kekemelikte risk faktörleri Nelerdir?

– Ailede kekemelik öyküsünün bulunması

– Ailede herhangi bir konuşma bozukluğunun bulunması

– Gecikmiş dil ve konuşma öyküsü

– Eşlik eden bir Artikülasyon bozukluğu

– 6 aydan daha fazla takılmalar (kekemelik vari) göstermek

Kekemeliğin Belirtileri Nelerdir?

–  Ses, hece ya da kelimeye başlarken yaşanan zorluk, uzatarak ya da tekrar ederek söylemeye çalışmak.

– Konuşurken bazı heceler ve kelimeleri söylerken kısa süreli sessizlik (duraksama/ blok) oluşması.

–  Bir kelimenin yerine fark edilir şekilde farklı bir kelime kullanmak (revizyon)

–  Konuşurken istemsiz el ve vücut hareketleri oluşması.

Kekemelikte doğru bilinen yanlışlar nelerdir?

– Kekemelik korku ile olur.

– Strese bağlı olarak kekeme olunur

– Kekemelik olan bireyler çok zekidir.

– Kekemeliği olan bireylerin zekâ engeli vardır.

– Kekemelik taklit edilerek ortaya çıkar.

– Kekemelik şiddet ve istismar ile ortaya çıkar.

– Sinirlilik kekemeliğe neden olur.

– Kekeme birisine “Konuşmadan önce derin bir nefes al”, “Önce söyleceklerini düşün, sonra konuş” demek gerekir.

– İnatçı olan bireylerde daha çok görülür.

– Kekemelik 15 günde geçer.

– Kekemelik kitap okuyunca geçer

– Kekemelik ağına taş doldurup konuşulunca geçer.

Kekemeliği olan bireylerin ebeveynleri neler yapmalı? Pera Başakşehir olarak ailelere önerilerimiz nelerdir?

– Çocuğunuzun nasıl konuştuğundan ziyade size ne anlatmak istediğine odaklanın.

– Onunla göz temasını kurarak ve onu dinlediğinizin sinyallerini vererek iletişim kurun.

– Olabildiğince sözünü bölmeden dinleyin ve ona konuşma fırsatı verin.

– Kelimelerini ya da sözcüklerini tamamlamaya çalışmayın.

– Ailecek onu konuşmaya teşvik edecek oyunlar kurun.

– Oynadığınız oyunlarda zaman baskısı olmasın. Yani kısıtlı zamanda kendini baskı altında hissetmeden anlatmak istediğini anlatabilsin.

– Çocuğunuza nefes al, sakin ol gibi telkinlerde bulunmayın.

– Çocuğunuza önce düşün sonra konuş gibi telkinlerde bulunmayın.

Kekemelik Terapileri için nereye başvurmalıyım?

Kekemelik gibi bir konuşma bozukluğunu ilk fark ettiğiniz anda uzman kadrosuyla Pera Başakşehir özel eğitim ve dil ve konuşma terapistleri ile görüşme sağlayın. 

Dkt. Gül Atmaca